12 代名詞、介詞、連接詞、副詞、語助詞 PRONOUNS, PREPOSITIONS, CONJUNCTIONS, ADVERBS & PARTICLES
12.1 GOING DEEPER
12.2 CHAPTER OBJECTIVES
12.3 代名詞 PRONOUNS
12.3.1 人稱代名詞 Personal Pronouns
12.3.1.1 強調的用法 Emphatic Use
- 太2:14 Ὁ δὲ ἐγερθεὶς παρέλαβεν τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ
- 太3:14 Ἐγὼ χρείαν ἔχω ὑπὸ σοῦ βαπτισθῆναι , καὶ σὺ ἔρχῃ πρός με
- 來10:39 Ἡμεῖς δὲ οὐκ ἐσμὲν ὑποστολῆς εἰς ἀπώλειαν
12.3.1.2 增強的用法 Intensive Use
- 帖前4:16 1Th4:16 ὅτι αὐτὸς ὁ Κύριος … καταβήσεται ἀπ᾽ οὐρανοῦ
- 來11:11 Πίστει καὶ αὐτῇ Σάρρᾳ στεῖρα δύναμιν εἰς καταβολὴν σπέρματος ἔλαβεν
- 彼前1:15 καὶ αὐτοὶ ἅγιοι ἐν πάσῃ ἀναστροφῇ γενήθητε
12.3.1.3 等同的 (相同的) 用法 Identical (“Same”) Use
- 雅3:10 ἐκ τοῦ αὐτοῦ στόματος ἐξέρχεται εὐλογία καὶ κατάρα
- 彼前4:1 ὑμεῖς τὴν αὐτὴν ἔννοιαν ὁπλίσασθε
- 彼前5:9 εἰδότες τὰ αὐτὰ τῶν παθημάτων … ἐπιτελεῖσθαι
12.3.2 指示代名詞 Demonstrative Pronouns
12.3.2.1 近距指示代名詞 Near Demonstrative Pronouns
- 太1:20 Ταῦτα δὲ αὐτοῦ ἐνθυμηθέντος
- 猶1:4 παρεισέδυσαν γάρ τινες ἄνθρωποι , οἱ πάλαι προγεγραμμένοι εἰς τοῦτο τὸ κρίμα
12.3.2.2 遠距指示代名詞 Far Demonstrative Pronouns
- 太3:1 Ἐν δὲ ταῖς ἡμέραις ἐκείναις παραγίνεται Ἰωάννης ὁ βαπτιστὴς
- 約一3:7 καθὼς ἐκεῖνος δίκαιός ἐστιν
12.3.3 關係代名詞 Relative Pronouns
- 太7:26 ἀνδρὶ μωρῷ , ὅστις ᾠκοδόμησεν αὐτοῦ τὴν οἰκίαν ἐπὶ τὴν ἄμμον
- 牽引同化 (Attraction)
- 徒3:25 ὑμεῖς ἐστε οἱ υἱοὶ τῶν προφητῶν καὶ τῆς διαθήκης ἧς διέθετο ὁ Θεὸς πρὸς τοὺς πατέρας ὑμῶν
- 無先行詞關係子句 (Headless Relative Clause)
- 約一1:1 Ὃ ἦν ἀπ᾽ ἀρχῆς ὃ ἀκηκόαμεν ὃ ἑωράκαμεν τοῖς ὀφθαλμοῖς ἡμῶν
12.3.4 疑問代名詞 Interrogative Pronouns
- 路14:28 Τίς γὰρ ἐξ ὑμῶν θέλων πύργον οἰκοδομῆσαι οὐχὶ πρῶτον καθίσας ψηφίζει τὴν δαπάνην
- 徒8:36 Ἰδοὺ ὕδωρ , τί κωλύει με βαπτισθῆναι
12.3.5 不定代名詞 Indefinite Pronouns
- 太9:3 Καὶ ἰδού τινες τῶν γραμματέων εἶπαν ἐν ἑαυτοῖς Οὗτος βλασφημεῖ
- 約一4:20 Ἐάν τις εἴπῃ ὅτι Ἀγαπῶ τὸν Θεόν καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ μισῇ ψεύστης ἐστίν
12.3.6 反身代名詞 Reflexive Pronouns
- 約12:32 κἀγὼ ἐὰν ὑψωθῶ ἐκ τῆς γῆς πάντας ἑλκύσω πρὸς ἐμαυτόν
- 林後13:5 Ἑαυτοὺς πειράζετε εἰ ἐστὲ ἐν τῇ πίστει
12.3.7 相互代名詞 Reciprocal Pronouns
- 路8:25 Φοβηθέντες δὲ ἐθαύμασαν λέγοντες πρὸς ἀλλήλους Τίς ἄρα οὗτός ἐστιν
- 西3:13 ἀνεχόμενοι ἀλλήλων
12.3.8 代名形容詞 Pronominal Adjectives
12.4 介詞 PREPOSITIONS
12.4.1 介詞片語的功能 Functions of Prepositional Phrases
12.4.1.1 副詞用法 Adverbial
- 徒21:8 εἰσελθόντες εἰς τὸν οἶκον Φιλίππου
- 加1:18 μετὰ ἔτη τρία ἀνῆλθον εἰς Ἱεροσόλυμα
- 弗3:14 Τούτου χάριν κάμπτω τὰ γόνατά μου πρὸς τὸν Πατέρα
- 雅1:6 αἰτείτω δὲ ἐν πίστει μηδὲν διακρινόμενος
12.4.1.2 形容詞用法 Adjectival
- 羅9:11 ἵνα ἡ κατ᾽ ἐκλογὴν πρόθεσις τοῦ Θεοῦ μένῃ
- 提前6:3 τῇ κατ᾽ εὐσέβειαν διδασκαλίᾳ
12.4.1.3 名詞用法 Substantival
- 約一2:15 Μὴ ἀγαπᾶτε τὸν κόσμον μηδὲ τὰ ἐν τῷ κόσμῳ
- 啟10:6 ὃς ἔκτισεν τὸν οὐρανὸν καὶ τὰ ἐν αὐτῷ καὶ τὴν γῆν καὶ τὰ ἐν αὐτῇ καὶ τὴν θάλασσαν καὶ τὰ ἐν αὐτῇ
12.4.2 純介詞的語義範圍 The Semantic Domain of Proper Prepositions
12.4.2.1 ἀνά (13x, 介詞受詞：直接受格)
- 太13:25 ἦλθεν αὐτοῦ ὁ ἐχθρὸς καὶ ἐπέσπειρεν ζιζάνια ἀνὰ μέσον τοῦ σίτου
- 約20:17 Ἀναβαίνω πρὸς τὸν Πατέρα μου καὶ Πατέρα ὑμῶν καὶ Θεόν μου καὶ Θεὸν ὑμῶν
- 啟 21:21 Καὶ οἱ δώδεκα πυλῶνες δώδεκα μαργαρῖται , ἀνὰ εἷς ἕκαστος τῶν πυλώνων ἦν ἐξ ἑνὸς μαργαρίτου
12.4.2.2 ἀντί (22x, 介詞受詞：所有格)
- 太 2:22 ἀκούσας δὲ ὅτι Ἀρχέλαος βασιλεύει τῆς Ἰουδαίας ἀντὶ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ Ἡρῴδου
- 路 12:3 ἀνθ᾽ ὧν ὅσα ἐν τῇ σκοτίᾳ εἴπατε ἐν τῷ φωτὶ ἀκουσθήσεται
- 弗 5:31 Ἀντὶ τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα καὶ προσκολληθήσεται πρὸς τὴν γυναῖκα αὐτοῦ
12.4.2.3 ἀπό (646x, 介詞受詞：所有格)
- 太 4:17 Ἀπὸ τότε ἤρξατο ὁ Ἰησοῦς κηρύσσειν
- 太 12:43 Ὅταν δὲ τὸ ἀκάθαρτον πνεῦμα ἐξέλθῃ ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου
- 路 19:3 καὶ ἐζήτει ἰδεῖν τὸν Ἰησοῦν τίς ἐστιν καὶ οὐκ ἠδύνατο ἀπὸ τοῦ ὄχλου
- 徒 4:36 Ἰωσὴφ δὲ ὁ ἐπικληθεὶς Βαρνάβας ἀπὸ τῶν ἀποστόλων
- 羅 9:3 ηὐχόμην γὰρ ἀνάθεμα εἶναι αὐτὸς ἐγὼ ἀπὸ τοῦ Χριστοῦ
12.4.2.4 διά (667x, 介詞受詞：所有格，或直接受格)
- 太 12:1 Ἐν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ ἐπορεύθη ὁ Ἰησοῦς τοῖς σάββασιν διὰ τῶν σπορίμων
- 徒 5:19 Ἄγγελος δὲ Κυρίου διὰ νυκτὸς ἤνοιξε τὰς θύρας τῆς φυλακῆς
- 徒 21:34μὴ δυναμένου δὲ αὐτοῦ γνῶναι τὸ ἀσφαλὲς διὰ τὸν θόρυβον
- 徒21:2 καὶ εὑρόντες πλοῖον διαπερῶν εἰς Φοινίκην ἐπιβάντες ἀνήχθημεν
- 約二1:12 Πολλὰ ἔχων ὑμῖν γράφειν οὐκ ἐβουλήθην διὰ χάρτου καὶ μέλανος
12.4.2.5 εἰς (1768x, 介詞受詞：直接受格)
- 太 27:30 καὶ ἔτυπτον εἰς τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ .
- 約 20:3 Ἐξῆλθεν οὖν ὁ Πέτρος καὶ ὁ ἄλλος μαθητής καὶ ἤρχοντο εἰς τὸ μνημεῖον
- 徒 2:25 Δαυὶδ γὰρ λέγει εἰς αὐτόν
- 徒 13:42 παρεκάλουν εἰς τὸ μεταξὺ σάββατον λαληθῆναι αὐτοῖς τὰ ῥήματα ταῦτα
- 帖後1:5 Ἔνδειγμα τῆς δικαίας κρίσεως τοῦ Θεοῦ εἰς τὸ καταξιωθῆναι ὑμᾶς τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ
12.4.2.6 ἐκ (914x, 介詞受詞：所有格)
- 太 15:11 ἀλλὰ τὸ ἐκπορευόμενον ἐκ τοῦ στόματος τοῦτο κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον
- 路 16:9 ἑαυτοῖς ποιήσατε φίλους ἐκ τοῦ μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας
- 約 17:15 ἀλλ᾽ ἵνα τηρήσῃς αὐτοὺς ἐκ τοῦ πονηροῦ
- 加 4:4 ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν Υἱὸν αὐτοῦ , γενόμενον ἐκ γυναικός
- 林後9:7 ἕκαστος καθὼς προῄρηται τῇ καρδίᾳ , μὴ ἐκ λύπης ἢ ἐξ ἀνάγκης
12.4.2.7 ἐν (2752x, 介詞受詞：間接受格)
- 路 7:17 καὶ ἐξῆλθεν ὁ λόγος οὗτος ἐν ὅλῃ τῇ<rt>- -</rt> Ἰουδαίᾳ περὶ αὐτοῦ
- 約 7:23 εἰ περιτομὴν λαμβάνει ἄνθρωπος ἐν σαββάτῳ
- 林前 3:13 ὅτι ἐν πυρὶ ἀποκαλύπτεται
- 弗 1:20 καθίσας ἐν δεξιᾷ αὐτοῦ ἐν τοῖς ἐπουρανίοις
- 西 2:16 Μὴ … τις ὑμᾶς κρινέτω ἐν βρώσει καὶ ἐν πόσει
12.4.2.8 ἐπί (890x, 介詞受詞：所有格，或間接受格，或直接受格)
- 可 4:38 καὶ αὐτὸς ἦν ἐν τῇ πρύμνῃ ἐπὶ τὸ προσκεφάλαιον καθεύδων
- 猶 1:18 Ἐπ᾽ ἐσχάτου χρόνου ἔσονται ἐμπαῖκται
- 啟 17:18 ἡ πόλις ἡ μεγάλη ἡ ἔχουσα βασιλείαν ἐπὶ τῶν βασιλέων τῆς γῆς
12.4.2.9 κατά (473x, 介詞受詞：所有格，或直接受格
- 太 8:32 ὥρμησεν πᾶσα ἡ ἀγέλη κατὰ τοῦ κρημνοῦ εἰς τὴν θάλασσαν
- 路 2:22 Καὶ ὅτε ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ καθαρισμοῦ αὐτῶν κατὰ τὸν νόμον Μωϋσέως ,
- 徒 21:19 ἐξηγεῖτο καθ᾽ ἓν ἕκαστον , ὧν ἐποίησεν ὁ Θεὸς ἐν τοῖς ἔθνεσιν
- 西 2:14 ἐξαλείψας τὸ καθ᾽ ἡμῶν χειρόγραφον τοῖς δόγμασιν
12.4.2.10 μετά (469x, 介詞受詞：所有格，或直接受格)
- 太 20:20 Τότε προσῆλθεν αὐτῷ ἡ μήτηρ τῶν υἱῶν Ζεβεδαίου μετὰ τῶν υἱῶν αὐτῆς
- 可 9:2 μετὰ ἡμέρας ἓξ παραλαμβάνει ὁ Ἰησοῦς τὸν Πέτρον καὶ τὸν Ἰάκωβον καὶ τὸν Ἰωάννην
- 提前 2:9 Ὡσαύτως καὶ γυναῖκας ἐν καταστολῇ κοσμίῳ μετὰ αἰδοῦς καὶ σωφροσύνης
12.4.2.11 παρά (194x, 介詞受詞：所有格，或間接受格，或直接受格)
- 可 12:2 ἵνα παρὰ τῶν γεωργῶν λάβῃ ἀπὸ τῶν καρπῶν τοῦ ἀμπελῶνος
- 路 9:47 ἐπιλαβόμενος παιδίον ἔστησεν αὐτὸ παρ᾽ ἑαυτῷ
- 約 15:26 τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας ὃ παρὰ τοῦ Πατρὸς ἐκπορεύεται
- 徒 18:13 λέγοντες ὅτι Παρὰ τὸν νόμον ἀναπείθει οὗτος τοὺς ἀνθρώπους σέβεσθαι τὸν Θεόν
- 雅 1:27 θρησκεία καθαρὰ καὶ ἀμίαντος παρὰ τῷ Θεῷ καὶ Πατρὶ αὕτη ἐστίν
12.4.2.12 περί (333x, 介詞受詞：所有格，或直接受格)
- 太 20:3 Καὶ ἐξελθὼν περὶ τρίτην ὥραν
- 可 9:42 καλόν ἐστιν αὐτῷ μᾶλλον εἰ περίκειται μύλος ὀνικὸς περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ
- 來 11:20 Πίστει καὶ περὶ μελλόντων εὐλόγησεν Ἰσαὰκ τὸν Ἰακὼβ καὶ τὸν Ἠσαῦ
12.4.2.13 πρό (47x, 介詞受詞：所有格)
- 徒 12:6 πρὸ τῆς θύρας ἐτήρουν τὴν φυλακήν .
- 弗 1:4 ἐξελέξατο ἡμᾶς ἐν αὐτῷ πρὸ καταβολῆς κόσμου
- 雅 5:12 Πρὸ πάντων δέ , ἀδελφοί μου , μὴ ὀμνύετε
12.4.2.14 πρός (700x, 介詞受詞：所有格，或間接受格，或直接受格
- 可13:22 πρὸς τὸ ἀποπλανᾶν , εἰ δυνατὸν , τοὺς ἐκλεκτούς
- 路 23:7 ἀνέπεμψεν αὐτὸν πρὸς Ἡρῴδην
- 約 5:35 ὑμεῖς δὲ ἠθελήσατε ἀγαλλιαθῆναι πρὸς ὥραν ἐν τῷ φωτὶ αὐτοῦ
- 徒 24:16 ἐν τούτῳ καὶ αὐτὸς ἀσκῶ ἀπρόσκοπον συνείδησιν ἔχειν πρὸς τὸν Θεὸν καὶ τοὺς ἀνθρώπους διὰ παντός
- 帖前 3:4 ὅτε πρὸς ὑμᾶς ἦμεν
12.4.2.15 σύν (128x, 介詞受詞：間接受格)
- 路 2:19 ἡ δὲ Μαρία πάντα συνετήρει τὰ ῥήματα ταῦτα
- 路 24:21 ἀλλά γε καὶ σὺν πᾶσιν τούτοις τρίτην ταύτην ἡμέραν ἄγει ἀφ᾽ οὗ ταῦτα ἐγένετο
- 林後 9:4 ἐὰν ἔλθωσιν σὺν ἐμοὶ Μακεδόνες
12.4.2.16 ὑπέρ (150x, 介詞受詞：所有格，或直接受格)
- 羅 9:27 Ἠσαΐας δὲ κράζει ὑπὲρ τοῦ Ἰσραήλ
- 林前 10:30 τί βλασφημοῦμαι ὑπὲρ οὗ ἐγὼ εὐχαριστῶ
- 弗 1:22 καὶ αὐτὸν ἔδωκεν κεφαλὴν ὑπὲρ πάντα
- 西1:7 ὅς ἐστιν πιστὸς ὑπὲρ ἡμῶν διάκονος τοῦ Χριστοῦ
12.4.2.17 ὑπό (220x, 介詞受詞：所有格，或直接受格)
- 太 5:15 οὐδὲ καίουσιν λύχνον καὶ τιθέασιν αὐτὸν ὑπὸ τὸν μόδιον
- 徒 6:11 Τότε ὑπέβαλον ἄνδρας
- 加 1:11τὸ εὐαγγέλιον τὸ εὐαγγελισθὲν ὑπ᾽ ἐμοῦ ὅτι οὐκ ἔστιν κατὰ ἄνθρωπον
12.4.3 不純介詞的語義範圍 The Semantic Domain of Improper Prepositions
12.5 連接詞 CONJUNCTIONS
12.5.1 對等連接詞 Coordinating Conjunctions
12.5.2 從屬連接詞 Subordinating Conjunctions
12.6 副詞 ADVERBS
12.6.1 副詞修飾什麼？ What Is the Adverb Modifying?
12.6.1.1 副詞修飾動詞 Adverbs Modifying Verbs
12.6.1.2 副詞修飾直說語氣動詞 Adverbs Modifying Indicative Verbs
- 太4:7 Πάλιν γέγραπται Οὐκ ἐκπειράσεις Κύριον τὸν Θεόν σου
- 約3:16 Οὕτως γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον
- 彼後3:5 οὐρανοὶ ἦσαν ἔκπαλαι καὶ γῆ ἐξ ὕδατος καὶ δι᾽ ὕδατος συνεστῶσα τῷ τοῦ Θεοῦ λόγῳ
- 啟21:4 ὁ θάνατος οὐκ ἔσται ἔτι
- 啟22:20 Ναί ἔρχομαι ταχύ<rt>快 quickly</rt>
12.6.1.3 副詞修飾非直說語氣動詞 Adverbs Modifying Non-Indicative Verbs
- 太1:19 Ἰωσὴφ … ἐβουλήθη λάθρᾳ ἀπολῦσαι αὐτήν
- 林後9:6 ὁ σπείρων φειδομένως φειδομένως καὶ θερίσει
- 提後4:2 ἐπίστηθι εὐκαίρως ἀκαίρως
- 多2:12 ἵνα … σωφρόνως καὶ δικαίως καὶ εὐσεβῶς ζήσωμεν ἐν τῷ νῦν αἰῶνι
- 雅1:5 αἰτείτω παρὰ τοῦ διδόντος Θεοῦ πᾶσιν ἁπλῶς
12.6.1.4 副詞修飾副詞和形容詞 Adverbs Modifying Adverbs and Adjectives
- 太8:28 χαλεποὶ λίαν ὥστε μὴ ἰσχύειν τινὰ παρελθεῖν διὰ τῆς ὁδοῦ ἐκείνης
- 太17:12 οὕτως καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου μέλλει πάσχειν ὑπ᾽ αὐτῶν
- 可1:35 Καὶ πρωῒ ἔννυχα λίαν ἀναστὰς ἐξῆλθεν καὶ ἀπῆλθεν εἰς ἔρημον τόπον
- 路18:23 ἦν γὰρ πλούσιος σφόδρα
- 羅5:10 πολλῷ μᾶλλον καταλλαγέντες σωθησόμεθα ἐν τῇ ζωῇ αὐτοῦ
12.6.2 副詞有什麼功用？ How is the Adverb Functioning?
12.6.2.1 時間的副詞 (何時？) Adverbs of Time (When?)
- 加1:21 Ἔπειτα ἦλθον εἰς τὰ κλίματα τῆς Συρίας καὶ τῆς Κιλικίας
- 來4:7 Σήμερον ἐὰν τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἀκούσητε , μὴ σκληρύνητε τὰς καρδίας ὑμῶν
12.6.2.2 強度或程度的副詞 (到何種程度？多少？) Adverbs of Intensity，或 Degree (To What Degree? How Much?)
- 約10:10 ἐγὼ ἦλθον ἵνα ζωὴν ἔχωσιν καὶ περισσὸν ἔχωσιν
- 約三1:3 ἐχάρην γὰρ λίαν ἐρχομένων ἀδελφῶν καὶ μαρτυρούντων σου τῇ ἀληθείᾳ
12.6.2.3 方式的副詞 (如何？以什麼方式？) Adverbs of Manner (How? In What Way?)
- 林前7:22 ὁμοίως ὁ ἐλεύθερος κληθεὶς δοῦλός ἐστιν Χριστοῦ
- 啟22:17 ὁ θέλων λαβέτω ὕδωρ ζωῆς δωρεάν
12.6.2.4 地方的副詞 (何處？) Adverbs of Place (Where?)
- 可3:1 καὶ ἦν ἐκεῖ ἄνθρωπος ἐξηραμμένην ἔχων τὴν χεῖρα
- 雅2:3 Σὺ κάθου ὧδε καλῶς
12.6.2.5 副詞作為名詞或形容詞 Adverbs Functioning as Nouns，或 Adjectives
- 太19:10 Εἰ οὕτως ἐστὶν ἡ αἰτία τοῦ ἀνθρώπου μετὰ τῆς γυναικός
- 太23:26 ἵνα γένηται καὶ τὸ ἐκτὸς αὐτοῦ καθαρόν
- 路1:48 ἀπὸ τοῦ νῦν μακαριοῦσίν με πᾶσαι αἱ γενεαί
- 羅3:26 πρὸς τὴν ἔνδειξιν τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ ἐν τῷ νῦν καιρῷ
- 林後8:10 οἵτινες οὐ μόνον τὸ ποιῆσαι ἀλλὰ καὶ τὸ θέλειν προενήρξασθε ἀπὸ πέρυσι
12.7 語助詞 PARTICLES
12.7.1 否定的語助詞 Particles of Negation
- 太7:1 Μὴ κρίνετε , ἵνα μὴ κριθῆτε
- 猶1:9 οὐκ ἐτόλμησεν κρίσιν ἐπενεγκεῖν βλασφημίας
12.7.2 表語氣的語助詞 Particles of Mood
- 太7:12 Πάντα οὖν ὅσα ἐὰν θέλητε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι
- 林後11:21 Ἐν ᾧ δ᾽ ἄν τις τολμᾷ
12.7.3 連接的語助詞 Particles of Connection
- 可12:5 οὓς μὲν δέροντες οὓς δὲ ἀποκτέννοντες
- 徒9:15 ὅτι σκεῦος ἐκλογῆς ἐστίν μοι οὗτος τοῦ βαστάσαι τὸ ὄνομά μου ἐνώπιον ἐθνῶν τε καὶ βασιλέων υἱῶν τε Ἰσραήλ
12.7.4 增強的語助詞 Particles of Intensification
12.7.5 表注意的語助詞 Particles of Attention (感嘆詞 Interjections)
- 太15:28 Ὦ γύναι , μεγάλη σου ἡ πίστις
- 雅5:9 ἰδοὺ ὁ κριτὴς πρὸ τῶν θυρῶν ἕστηκεν
12.8 SUMMARY
12.9 PRACTICE EXERCISES
12.10 VOCABULARY
12.11 READING THE NEW TESTAMENT